Czym jest okluzja w stomatologii?

Okluzja w stomatologii to temat, który na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowany, jednak jego zrozumienie jest kluczowe dla utrzymania zdrowego zgryzu oraz prawidłowego funkcjonowania układu stomatognatycznego. W dzisiejszym wpisie na naszym blogu bliżej przyjrzymy się zagadnieniu okluzji, omówimy jej rodzaje, znaczenie dla zdrowia jamy ustnej oraz metody leczenia zaburzeń okluzji.

Definicja okluzji

Okluzja to kontakt powierzchni żujących zębów górnej i dolnej szczęki podczas zamykania ust. Innymi słowy, okluzja odnosi się do sposobu, w jaki zęby górne i dolne łączą się ze sobą podczas żucia, mówienia, czy spoczynku. Prawidłowa okluzja jest niezbędna dla zachowania zdrowia i funkcjonowania całego układu stomatognatycznego, obejmującego mięśnie, stawy skroniowo-żuchwowe oraz struktury kostne twarzoczaszki.

Rodzaje okluzji

W leczeniu ortodontycznym wyróżnia się trzy główne rodzaje okluzji, które są klasyfikowane na podstawie wzajemnego ustawienia zębów górnych i dolnych względem siebie. Są to okluzja klasy I, II i III.

• Okluzja klasy I - uważana za prawidłową, charakteryzuje się tym, że pierwszy ząb trzonowy górnej szczęki zakłada się na pierwszy ząb trzonowy dolnej szczęki, a siekacze górne zakrywają siekacze dolne.
• Okluzja klasy II - inaczej zwana zgryzem nadzgryzliwym, występuje gdy zęby górnej szczęki są przesunięte do przodu w stosunku do zębów dolnej szczęki. W rezultacie dochodzi do nieprawidłowego kontaktu powierzchni żujących, co może prowadzić do zaburzeń funkcjonowania układu stomatognatycznego.
• Okluzja klasy III - znana również jako zgryz podzgryzliwy, polega na przesunięciu zębów dolnej szczęki do przodu względem zębów górnej szczęki. W efekcie zęby dolne zakrywają częściowo lub całkowicie zęby górne, co również może prowadzić do problemów funkcjonalnych.

Znaczenie prawidłowej okluzji dla zdrowia jamy ustnej

Prawidłowa okluzja ma kluczowe znaczenie dla zdrowia jamy ustnej oraz całego organizmu. Oto niektóre korzyści wynikające z utrzymania prawidłowego zgryzu i okluzji zębów:

• Funkcja żucia - prawidłowa okluzja umożliwia efektywne rozdrabnianie pokarmu, co ułatwia trawienie i przyswajanie składników odżywczych.
• Mówienie - prawidłowy zgryz wpływa na artykulację dźwięków, a tym samym na jakość mowy.
• Estetyka - zęby o prawidłowej okluzji wpływają na estetykę uśmiechu, co może poprawić samoocenę i komfort życia pacjenta.
• Zdrowie stawów skroniowo-żuchwowych - prawidłowy zgryz zapobiega przeciążeniom i dysfunkcjom stawów skroniowo-żuchwowych, które mogą prowadzić do bólu, szumów usznych czy ograniczenia ruchomości żuchwy.

Leczenie zaburzeń okluzji

W przypadku wystąpienia zaburzeń okluzji istnieje wiele metod leczenia, które mogą być dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta. Leczenie może obejmować ortodoncję (aparaty stałe lub ruchome), chirurgię szczękową, rekonstrukcję protetyczną czy terapię behawioralną i fizjoterapeutyczną. Wybór metody leczenia zależy od wieku pacjenta, stopnia zaawansowania problemu oraz oczekiwań co do efektów terapii.